Phát biểu khai mạc hội thảo của đồng chí Đỗ Văn Xiêm, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện, Tổ trưởng Tổ công tác 20 nêu rõ: “Với tinh thần biến di sản thành tài sản, biến tiềm năng thành tiềm lực, biến tài nguyên thành tài chính; Đây là lý do để tổ công tác 20 tổ chức hội thảo quan trọng này. Để hội thảo đạt được mục đích, yêu cầu đề ra, xin được trân trọng đề nghị các đại biểu tham luận chia sẻ giải pháp để phát triển du lịch và bảo tồn văn hoá trên địa bàn xã Háng Đồng. Chúng tôi sẽ tiếp thu đầy đủ các nội dung tham luận, sau hội thảo chúng tôi sẽ đề xuất với cấp trên để phát triển du lịch và bảo tồn văn hoá dân tộc Mông ngày càng tốt hơn, xây dựng xã Háng Đồng thành điểm sáng về du lịch của huyện Bắc Yên”.

Xã Háng Đồng được thành lập trên cơ sở chia tách từ xã Tà Xùa từ năm 2008, khi mới thành lập xã có 06 bản. Sau khi thực hiện chủ trương về sáp nhập bản, tiểu khu trên toàn huyện, hiện xã có 04 bản (Chống Tra, Háng Đồng, Háng C, Làng Sáng). Đến hết năm 2024 toàn xã có 521 hộ và 3.221 nhân khẩu, đều là dân tộc Mông.

Với đặc thù là xã có điều kiện tự nhiên khí hậu mát mẻ, núi non hùng vĩ, quanh năm mây mù bao phủ, cùng những cảnh quan, danh lam, thắng cảnh tươi đẹp, núi rừng còn vẻ nguyên sơ, với nhiều nét văn hóa đặc sắc về phong tục tập quán, ẩm thực… là những tiềm năng lớn để phát triển kinh tế-xã hội nói chung, phát triển du lịch trên địa bàn xã nói riêng.

Những năm qua, huyện Bắc Yên luôn xác định rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo tồn, phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa các dân tộc, các địa phương trên địa bàn huyện gắn với phát triển du lịch, trong đó có xã Háng Đồng được xác định là một trong những xã trọng điểm. Bởi lẽ hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa nếu được nghiên cứu, đầu tư đúng mức sẽ góp phần hình thành sản phẩm du lịch đặc sắc của huyện và của từng cơ sở trên địa bàn huyện, mang lại nguồn thu cho người dân, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh, văn hóa, con người Bắc Yên, tạo sự gắn kết với phát triển du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước…

 Từ thực tế đó, Huyện ủy đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/HU, ngày 02/4/2021 của Ban Thường vụ Huyện ủy Bắc Yên “Về lãnh đạo thực hiện Đề án “Phát triển du lịch huyện Bắc Yên giai đoạn 2021-2025” (Đề án số 05-ĐA/HU, ngày 30/10/2020 về phát triển du lịch huyện Bắc Yên giai đoạn 2021-2025); Nghị quyết số 20-NQ/HU, ngày 01/8/2023 về “Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa; xóa bỏ hủ tục lạc hậu; xây dựng nếp sống văn minh trong đồng bào các dân tộc huyện Bắc Yên giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030”, thể hiện rõ quan điểm của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ về phát triển du lịch và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện. Việc giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và cần sự tham gia, chung tay, góp sức của các tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp và người dân trên địa bàn huyện. Trong đó, người dân vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa. Tôn trọng, bảo vệ và phát huy các giá trị di sản văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Yên, đáp ứng yêu cầu phát triển của huyện trong thời kỳ mới. Đồng thời, phải bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa giữ gìn, phát huy các giá trị di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững theo nguyên tắc di sản là tài nguyên du lịch không thể thay thế. Di sản vật thể và phi vật thể cùng hệ thống di tích lịch sử, văn hóa, thiên nhiên phong phú, đa dạng của xã chính là nguồn tài nguyên du lịch đặc sắc, tạo sản phẩm du lịch hấp dẫn, độc đáo. Ngược lại, hoạt động du lịch sẽ giúp quảng bá, giữ gìn và phát huy giá trị di sản, mang lại lợi ích cho cộng đồng người dân.

Du lịch Háng Đồng phát triển trong vài năm gần đây (phát triển mạnh từ năm 2014 trở lại đây) và trở thành một ngành kinh tế chiếm tỷ trọng tăng dần hàng năm trong cơ cấu kinh tế của toàn xã. Nhận thức được vai trò, tiềm năng về tài nguyên và điều kiện phát triển kinh tế-xã hội, những năm gần đây, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Háng Đồng đã chủ động, tuyên truyền, triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch trên địa bàn: Ban Thường vụ đảng ủy đã bám sát các Nghị quyết, Kết luận, Kế hoạch về phát triển du dịch của huyện ủy; Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phát triển du lịch do đồng chí Bí thư Đảng ủy xã làm Trưởng ban để lãnh đạo, triển khai, thực hiện các Nghị quyết về phát triển du lịch của huyện đến các bản trên địa bàn xã. Trong những năm qua số lượng khách du lịch đến xã Háng Đồng hằng năm đều tăng; doanh thu từ du lịch ước đạt 5 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu với Nghị quyết Đại hội Đảng nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra; từ đầu năm 2024 đến nay xã Háng Đồng đón khoảng 48.523 lượt khách, doanh thu ước tính khoảng trên 5 tỷ đồng. Toàn xã có 12 cơ sở lưu trú (homestay), với trên 86 phòng nghỉ các homestay.

Năm 2018 xã Háng Đồng đã được UBND huyện Bắc Yên phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 khu vực Sống lưng Khủng Long bản Chống Tra. Năm 2022 Háng Đồng được quy hoach nằm trong khu lân cận điểm du lịch Tà Xùa. Tháng 12 năm 2024 khu du lịch Tà Xùa có điểm Sống lưng Khung long được Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch đến khảo sát tài nguyên để đánh giá là điểm du lịch cấp tỉnh.

Tại hội thảo có 13 báo cáo tham luận đến từ Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh, các cơ quan của huyện Bắc Yên và xã Háng Đồng với nội dung: Thực trạng, giải pháp công tác bảo tồn, phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn xã hiện nay; Vai trò, vị trí của hệ thống di sản văn hóa, giá trị văn hóa các dân tộc đối với sự phát triển kinh tế - xã hội hiện nay; Tiềm năng, lợi thế về khí hậu thiên nhiên, tài nguyên rừng, tài nguyên nước và chủ thể chính là con người và văn hóa bản địa; giải pháp để khai thác các tiềm năng lợi thế đó gắn với phát triển du lịch bền vững.