Theo Trung tâm Khí tượng thủy văn tỉnh Sơn La, mùa mưa bão năm 2025 dự báo có khả năng diễn biến phức tạp, khó lường. Để giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản và hoa màu của nhân dân trên địa bàn do thiên tai gây ra, cấp ủy, chính quyền huyện Bắc Yên đã chủ động xây dựng kế hoạch, phương án và tăng cường các giải pháp ứng phó, góp phần đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ.
Trường THCS xã Tạ Khoa bị ảnh hưởng do mưa lũ
Hàng năm, huyện Bắc Yên thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, như: hạn hán, lũ lụt, dông lốc, lũ ống lũ quét, sạt lở đất… Riêng năm 2024, ảnh hưởng của cơn bão số 2 và số 3 đã gây lũ ống, sạt lở đất làm 03 người chết, 05 người bị thương; 402 nhà ở của người dân và 05 điểm trưởng bị ảnh hưởng; thiệt hại trên 190 ha cây lương thực, hoa màu, cây ăn quả; chết 38 con gia súc; 27 công trình thủy lợi, 04 cột điện hạ thế, 02 nhà văn hóa bản bị hư hỏng nặng; nhiều tuyến đường giao thông liên bản, liên xã bị sạt lở đất đá, gây ách tắc giao thông. Đặc biệt, xảy ra sạt trượt nghiêm trọng tại bản Tà Xùa, xã Tà Xùa và bản Ngậm, xã Song Pe, phải sơ tán khẩn cấp người dân đến nơi ở mới. Tổng thiệt hại kinh tế ước tính gần 32,3 tỷ đồng.
Đoàn công tác của tỉnh và huyện Bắc Yên kiểm tra điểm sạt lở tại xã Tà Xùa
Trên cơ sở nhận định tình hình thiên tai, rút kinh nghiệm từ thực tế chỉ đạo, điều hành thời gian qua, mùa mưa lũ năm 2025, UBND huyện và Ban Chỉ huy PCTT và TKCN huyện Bắc Yên đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương khẩn trương kiện toàn ban chỉ huy các cấp, các ngành để thống nhất công tác chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ; tổ chức diễn tập ứng phó bão lũ và phòng chống cháy rừng tại các xã có nguy cơ cao.
Xã Tạ Khoa huy động phương tiện hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai
Ông Đỗ Xuân Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, Sơn La cho biết: “UBND huyện và Ban Chỉ huy PCTT và TKCN huyện đã ban hành kế hoạch, phương án PCTT, tránh tình trạng bị động, hoảng loạn khi có thiên tai xảy ra; chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các xã, thị trấn rà soát, đánh giá các công trình, nhà ở trên địa bàn có nguy cơ cao bị ảnh hưởng để chủ động tổ chức di dời, sơ tán người dân khu vực có nguy cơ cao xảy ra ngập úng sâu, lũ quét, sạt lở đất. Trong đó tập trung chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn chằng chống, gia cố, tu sửa nhà cửa, kho tàng, công trình công cộng, tổ chức chặt cây, tỉa cành cây, dựng giàn che mái dọc luống để giảm tác động của mưa đá đối với hoa quả, rau màu. Tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng phòng, tránh dông lốc…”
Đồng thời, huyện Bắc Yên phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, đảm bảo chế độ thông tin, báo cáo kịp thời từ Ban Chỉ huy PCTT và TKCN huyện đến cơ sở. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát việc thực thi Luật PCTT, các văn bản chỉ đạo của trung ương, của tỉnh về PCTT và TKCN; chú trọng nâng cao nhận thức cho cộng đồng về PCTT.
Là đơn vị tích cực triển khai công tác đảm bảo phòng chống thiên tai trên địa bàn, Trung tá Nguyễn Hoài Sơn, Phó chỉ huy trưởng, Kiêm tham mưu trưởng Ban CHQS huyện Bắc Yên chia sẻ: “Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Luật phòng chống thiên tai, các Chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các văn bản liên quan đến phòng chống thiên tai; chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền qua phát thanh, truyền hình cơ sở, qua các nền tảng mạng xã hội, pa nô, áp phích. Tập trung vào các nội dung kết hợp huấn luyện, đào tạo để tổ chức tuyên truyền về phòng chống thiên tai; trong đó, tập trung vào vùng sâu, vùng xa để chủ động thực hành các biện pháp ứng phó. Phân công rõ trách nghiệm cho từng thành viên BCĐ phòng chống thiên tai của cấp huyện và cấp xã”.
Đồng chí Chủ tịch UBND huyện kiểm tra công tác khắc phục hậu quả thiên tai tại Trường THCS xã Tạ Khoa
UBND huyện Bắc Yên chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, ban chỉ huy PCTT và TKCN các địa phương theo dõi chặt chẽ tình hình, diễn biến thiên tai, xây dựng phương án cứu hộ, cứu nạn cụ thể. Các phương án, kế hoạch ứng phó bão lũ chú trọng phương án sơ tán người dân ở vùng nguy hiểm, tổ chức cứu hộ, cứu nạn khẩn cấp, kịp thời trong và sau bão lũ.
Xã Mường Khoa diễn tập Ứng phó bão lũ – Tìm kiếm cứu nạn năm 2025
Ông Lừ Văn Chuyền, Chủ tịch UBND xã Mường Khoa, Bắc Yên, Sơn La cho biết: “Ngay từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025, UBND xã đã xây dựng kế hoạch, phương án phòng chống bão lũ, giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Hôm nay, gắn với công tác diễn tập phòng chống bão lũ, tìm kiếm cứu nạn tại xã Mường Khoa thì Ban chỉ huy phòng chống thiên tai của xã đã thực hiện giao cho ban công an xã, mặt trận tổ quốc và các ngành đoàn thể của xã từng nội dung, nhiệm vụ cụ thể để ứng cứu khi có tình huống xảy ra trên địa bàn xã”.
Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền huyện thường xuyên tổ chức các chuyến công tác đến kiểm tra, đôn đốc, tuyên truyền, vận động người dân nằm trong vùng sạt trượt tại bản Ngậm, xã Song Pe và bản Tà Xùa, xã Tà Xùa chủ động sơ tán khi có mưa bão xảy ra. Đề nghị tỉnh sớm bố trí kinh phí để thực hiện xây dựng khu tái định cư mới tại bản Ngậm; kịp thời giải quyết các chế độ chính sách hỗ trợ nhân dân ổn định cuộc sống tại các điểm tái định cư mới.
Để sắp xếp ổn định dân cư cho 36 hộ dân tại bản Suối Sát, xã Hua Nhàn, do thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi đá lăn, sạt lở đất, ngày 29/5/2024, UBND tỉnh Sơn La đã phê duyệt Dự án bố trí, sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Suối Sát. Dự án do UBND huyện Bắc Yên làm chủ đầu tư, với tổng kinh phí đầu tư gần 26,8 tỷ đồng. Dự án gồm các hạng mục: Đường giao thông vào điểm tái định cư dài hơn 2 km, các nhánh đường giao thông nội bản; San nền nhà, làm nhà lớp học mầm non, trạm biến áp và điện sinh hoạt; công trình nước sinh hoạt; hệ thống thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt... Đến tháng 2/2025, dự án đã hoàn thành 100% khối lượng và bàn giao cho xã, bản. Đến nay, 36/36 hộ đã hoàn thành việc làm nhà và đưa vào sử dụng.
Ông Lừ Văn Công, Chủ tịch UBND xã Hua Nhàn, Bắc Yên, Sơn La cho biết thêm: “Sau khi được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư dự án này với sự nỗ lực rất lớn của chính quyền địa phương, nhất là sự ủng hộ rất lớn của các hộ dân, xã đã có hướng là cố gắng vận động, hỗ trợ các hộ dân di chuyển đến nơi tái định cư mới.”
Chúng tôi có dịp đến thăm bà con điểm tái định cư bản Suối Sát, xã Hua Nhàn, qua trò chuyện được biết: gia đình ông Sồng A Cháng là một trong những hộ từng sống trong khu vực thường xuyên bị đá lăn, nhiều năm liền sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, ngủ không ngon giấc mỗi khi mùa mưa đến, không yên tâm lao động, sản xuất. Nay nhờ sự quan tâm hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, gia đình ông được chuyển đến điểm tái định cư mới.
Ông Sồng A Cháng, bản Suối Sát, xã Hua Nhàn, Bắc Yên, Sơn La vui mừng chia sẻ: “Đồi núi thì dốc, thường xuyên xảy ra sạt lở đất, đá lăn, cuộc sống vợ con rất là khó khăn, vất vả. Nay được chuyển đến nơi ở mới, không lo sạt lở, đá lăn nữa; được Đảng, Nhà nước quan tâm giúp đỡ, làm đường giao thông đổ bê tông đến tận bản, kéo điện, làm công trình nước sạch cho chúng tôi sử dụng. Bây giờ rất là yên tâm và cảm ơn Đảng, Nhà nước rất nhiều. Cuộc sống sau này còn nhiều khó khăn, rất mong Đảng, Nhà nước tiếp tục quan tâm, giúp đỡ chúng tôi.”
Cũng như gia đình ông Cháng và 35 hộ dân khác bị ảnh hưởng bởi thiên tai tại bản Suối Sát, gia đình ông Thào A Páo đã làm song ngôi nhà xây cấp 4, hiện gia đình đang hoàn thiện lắp cửa, dọn dẹp để kịp chuyển vào ở trước mùa mưa bão.
Ông Thào A Páo, bản Suối Sát, xã Hua Nhàn, Bắc Yên, Sơn La cho biết: “Rất là vui mừng, năm nay được đảng, nhà nước hỗ trợ di chuyển chúng tôi về nơi ở mới, còn làm đường, điện nước sạch cho bà con chúng tôi dùng, đã yên tâm cho vợ con; ngôi nhà này tôi mới làm xong 4-5 ngày nay, rất cảm ơn đảng, nhà nước, tôi rất là mừng”.
Trong thời gian qua, mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, cảnh báo về nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trong mùa mưa bão; tuy nhiên, một số người dân vẫn chủ quan, ngủ qua đêm tại các lán nương gần ven sông, suối, vượt qua suối khi không đảm bảo an toàn. Do vậy, bên cạnh nỗ lực của chính quyền địa phương, mỗi người dân cần nâng cao ý thức bảo đảm an toàn cho bản thân và gia đình khi có mưa lũ./.